viernes, 27 de enero de 2017

Rememoro de la plej granda "Holokausto" de la 20-a jarcento.

 La 27 de januaro estas nun la tago de la rememoro de la plej granda Holokaŭsto en la Eŭropo de la antaŭa jarcento. Milionoj de judaj kaj el aliaj popoloj pereis dum la dua mondmilito en la ektermaj kampoj kaj gazĉambroj...

Oni scias ke tie estas mortigita preskaŭ la tuta Zamenhofa familio. 

Prof. Renato Corsetti volis rememori LIDIAn Zamenhof, la filino de L:L:Zamenhof en la angla disvastigante la vivon de tiu ĉi heroino...

Se vi ne bone mastras la anglan, endas ke vi serĉu en ĉiuj lingvoj en Vikipedio kaj alie almenaŭ la kerno de tia ĉi tragedio.

Lidia Zamenhof, a cosmopolitan woman and victim of the Holocaust.

By Renato Corsetti, Professor Emeritus of Psycholinguistics at La Sapienza University in Rome, former president of the World Esperanto Association, General Secretary of the Academy of Esperanto

Lidia_Zamenhof_(1904-1942)Photo 

Lidia Zamenhof  (photo above from Wikimedia Commons) was a teacher, writer and translator and the youngest daughter of Ludwik Lejzer Zamenhof, the creator of the international auxiliary language Esperanto. She was born on 29 January 1904 in Warsaw, then in partitioned Poland, and later became an active promoter of both the Esperanto language and the Bahá’í Faith.
Her story is told in Wendy Heller’s biography Lidia: the Life of Lidia Zamenhof Daughter of Esperanto.
Cover of Lidia : the Life of Lidia Zamenhof, Daughter of Esperanto. (Oxford, 1985) X.950/44270

After completing her university studies in law in 1925, Lidia Zamenhof dedicated herself totally to working for Esperanto and the humanitarian ideals connected with it. In the same year, during the 17th World Esperanto Congress in Geneva in 1925, she became acquainted with the Bahá’í Faith  of which she was soon to become an ardent promoter. Bahá’í is a relatively recent religion, founded in 19th-century Persia, which emphasizes the spiritual unity of the entire human race. Its founder, Bahá’u’lláh, taught that all religions come from the same divine source, and that the crucial need facing humanity is to find a unifying vision of the future of society, and of the nature and purpose of life.
As a professional Esperanto instructor Lidia Zamenhof made many promotional trips and taught over 50 Esperanto courses in various European countries using progressive, immersive teaching methods. In addition, she was a contributor to major Esperanto periodicals such as Literatura Mondo (ZF.9.b.266 ) and others. Her topics ranged from the teaching and promotion of Esperanto and the development of the Esperanto movement to studies on Polish literature and the teachings of the Bahá’í Faith. Her Esperanto translation of Quo Vadis by Henryk Sienkiewicz was published in 1933. She also translated several volumes of Bahá’í writings, in particular John Ebenezer Esslemont’s Baha’u’llah and the New Era (London, 1923; 04504.g.27. ), considered the foremost introductory textbook to the religion, as Bahá’u’lláh kaj la Nova Epoko.
 In 1937 Lidia travelled to the USA for a teaching tour jointly sponsored by the Esperanto Association of North America and the American Assembly of the Bahá’í Faith. She was forced to leave when her visa expired at the end of 1938, and ignoring the pleas of her friends she returned to Poland shortly before the start of the Second World War. Less than a month after the German invasion, the Zamenhof home in Warsaw was bombed; Lidia was arrested together with her brother Adam, his wife Wanda, and her sister Zofia. Adam Zamenhof was shot in January 1940 as one of 50 prisoners killed in retaliation for a Resistance assault on a Nazi officer, while Lidia, Zofia and Wanda were released from prison after five months and sent to live in the Warsaw Ghetto. There Lidia endeavoured to help others receive medicine and food. She was offered the chance to escape by Polish Esperantists as well as by a German Bahá’í soldier, but not wanting to endanger others she refused.

Her last known letter states: “Do not think of putting yourself in danger; I know that I must die but I feel it is my duty to stay with my people. God grant that out of our sufferings a better world may emerge. I believe in God. I am a Bahá’í and will die a Bahá’í. Everything is in His hands.” However, she died as a Jew, an Esperantist, and a member of the Zamenhof family. Hitler had made his opinion clear in Mein Kampf that Jews intended to use Esperanto to rule the world, and the head of the Gestapo in Warsaw received orders directly from Berlin that the Zamenhof family should be arrested.
The last that is known of Lidia is described by Esther Schor in her book Bridge of Words: Esperanto and the Dream of a Universal Language (New York, 2015; awaiting shelfmark).
Toward the end of September 1942, at the age of thirty-eight, she was among the 300,000 Jews from the Warsaw Ghetto who were packed into cattle cars and sent to Treblinka. (Zofia had gone voluntarily, perhaps thinking she could be of service as a medic.) Eva Toren, then a fourteen-year-old girl who had met and befriended Lidia that spring at a Ghetto seder, would survive to remember Lidia’s final hours in Warsaw. In 1993 Toren recalled the Nazis whipping, shouting, and pushing Jews into the Umschlagplatz, where they stood without water from early morning until evening. In the afternoon, the Germans and their Polish minions arranged the Jews in lines five deep for the selection. Lidia was several rows behind Eva, and they exchanged a pregnant glance. When she was selected for deportation, Lidia “walked regally, upright, with pride, unlike most of the other victims, who were understandably panicked.” On the fifth of September, Lidia Zamenhof boarded the train to Treblinka, where, upon arriving, she was killed in the gas chamber.-
 Collected works of Lidia Zamenhof
 Zofia Banet-Fornalowa. La Familio Zamenhof. (La Chaux-de-Fonds, 2000). YF.2008.a.17135


martes, 24 de enero de 2017

Aktualeco de la morala filozofio de Zamenhof.

Enirante la "Zamenhof jaron", elstara Profesoro Federiko Gobbo, resume prezentas aspekton de la "morala filosofio" de Zamenhof, tre profunde unuiĝinta al la "interna ideo" de Esperanto.
En la nuna monda situacio kun novaj religiaj konfliktoj kaj bezono de novaj moralaj kodoj por pli paca kaj solidara "homarana" kunvivado, la Zamenhofa idealismo au "utopio" kune al la Esperanto Movado, verŝajne povus akiri aktualecon... 
Do relegendas denove atenteme liajn verketojn: 
-Broŝuroj: Hillelismo (1897?), Esenco kaj estonteco de la ideo de lingvo internacia(1899?) kaj Pri Homaranismo (1908-12?)...
-Krom la Kongresaj Prelegoj, Poemoj, privataj leteroj kaj aliaj artikoloj…

Aktualeco de la morala filozofio de Zamenhof. 
Federiko Gobbo
(En revuo Esperanto de UEA, decembro 2016 pag. 247.)

“Kiel sciate, 2017 estis proklamita la Zamenhofa Jaro fare de Unesko. Esperantistoj povas sin demandi ĉu, kaj jeskaze, kiomgrade, la mesaĝo de Zamenhof restas aktuala en 2017, unu jarcenton post lia forpaso. Kaj la penso tuj iras al Esperanto. 
Sed la ‘lingvo internacia’, kiel Zamenhof ĝin nomis origine, estis nur duono de la projekto: pontolingvon oni devas parigi kun pontoreligio, nomita unue Hilelismo, laŭ la juda saĝulo Hilelo, kaj poste Homaranismo, per pure neŭtrala vorto. 
La vorto kiun Zamenhof uzis, “religio”, ne estis bonŝanca por la sukceso de la nelingva projekto de la fondinto de Esperanto. Fakte, ĝin relegante en la 21-a jarcento, oni povas konscii, ke vere temas pri morala filozofio pli ol eŭropa aŭ okcidentazia religio. Nur se oni komparas ĝin kun orientaziaj ismoj kiel budhismo aŭ ŝintoismo, oni povas taŭge uzi la vorton “religio”. 
Kaj la mesaĝo de lia morala filozofio, en nia epoko kie oni vidas malnovajn ŝovinismajn fantomojn kurantaj tramonde, ja estas nekredeble kaj ege trafe aktuala. Eĉ la malplej mondcivitanisma Esperanto-parolanto devas meti sian naciecan identecon malantaŭ la dorson, kiam li aŭ ŝi uzas la lingvon, anstataŭ sin prezenti per sia nacieco kiel antaŭa masko. 
Pro tio Esperanto ebligas profundan, altkvalitan kaj ofte kortuŝan kontakton kun aliaj homoj, sendepende de la devenlando, pasporto, origino, seksamo, monhavo. Sed tiu ĉi ebligo povas ne okazi, se la parolanto rifuzas, konscie nekonscie, la moralan filozofion de Zamenhof. 
Laŭ mia sperto, homoj alproksimiĝas al Esperanto pro la plej diversaj motivoj, sed ĉiam ludas gravan rolon la interna ideo se ili restas en Esperantujo. 
Kaj la interna ideo estas la morala filozofio de Zamenhof nuksoŝele. 
Bonŝance ankaŭ ekster Esperantujo oni komencas konsideri Zamenhof ne nur la fondinto de Esperanto sed morala filozofo, kaj kunrilatigas la projektojn de pontolingvo kaj pontoreligio. Aparte gravas la interesiĝo fare de la fakuloj pri la jida kaj la judeco de Zamenhof, ĉar tiu vidpunkto povas ĵeti novan lumon al la figuro de la fondinto de Esperanto. 
Tiel, danke al nova lumo el ekstero, Esperanto kaj esperantologio povas lerni novajn aspektojn de si mem.


lunes, 23 de enero de 2017

Jen Januara 2017 REVUO ESPERANTO DE UEA



Salutvortoj de l.Fettes prezidanto de UEA.

L’obstino, l’espero, kaj la pacienco
Jen estas la signoj, per kies potenco
Ni paŝo post paŝo, post longa laboro
Atingos la celon en gloro.
……..

“En la nun komenciĝanta jaro, la centa jaro post lia morto, oni multe parolos pri la idea kaj kultura heredaĵo de Zamenhof. Li ja estis homo, kiu profunde pensis pri la celoj de la vivo kaj la bezonoj de la homaro, kaj li postlasis al ni riĉan testamenton de leteroj, artikoloj, eseoj, kaj paroladoj, kiuj povas ankoraŭ klerigi kaj inspiri nin. Sed Zamenhof postlasis al ni ankaŭ sian vivon kiel inspiron….Mi deziras al ĉiuj esperantistoj obstinon, paciencon kaj esperon en la jaro 2017!”



En la retejo UEA.ORG jam estas elŝutebla la PDF-versio de la januara numero de la revuo Esperanto. (Jes, pli frue ol aperis la du lastaj numeroj de 2016).
Por elŝuti la numeron bonvolu viziti retpaĝon http://uea.org/revuoj/(unuafojaj venantoj bezonas registriĝi).

La enhavlisto de la januara kajero:

  • 3 ... Malferme: Novjara mesaĝo de la prezidanto de UEA Mark Fettes.
  • 5 ... Kalejdoskopo: Novaĵoj el Kartvelio, Japanio kaj Rumanio.
  • 6 ... Afrika Kongreso: La kunordiganto de la Afrika Komisiono, Adjévi Adjé, kune kun la vicprezidanto de UEA prezentas raporton pri la 6a Afrika Kongreso de UEA; nia revuo revenos al tiu grava evento en la sekva numero.
  • 8 ... AMO-Seminarioj: La prizorganto de la programo de Aktivula Maturigo (AMO) resumas la rimarkindan kreskon de la programo en 2016.
  • 11 ... UEA en NRO-konferenco: Kurioza okazaĵo en Meksiko montras, ke la tieaj indiĝenoj estas pretaj rezisti kontraŭ lingva diskriminacio.
  • 12 ... Tria vojo: Humphrey Tonkin kaj Stefan MacGill pri tria vojo, por ke lingva diskriminacio ne minacu pacon en la mondo; Proklamo de Voss.
  • 14 ... La 10-a IVU: Amri Wandel raportas pri la 10a Internacia Vintra Universitato en Saarbrűcken.
  • 15 ... Granda E-muzeo: La prezidantino de ILEI raportas pri la granda E-muzeo en Ĉinio. La respondeculino pri la eksteraj rilatoj de la universitato gvidas ŝin tra tiu impona konservejo de nia kultura heredaĵo.
  • 17 ... Sudafriko, Ĉinio, Rumanio: Elisée Eloke pri ligoj laŭ la programo BRICS; 30 kolokvanoj en Okcidenta Universitato.
  • 18 ... Poemoj el Hispanio: Miguel Fernández invitas ĝui E-poemojn en la prestiĝa hispana ret-revuo kaj en librovendejoj.
  • 19 ... ekparolu ĉe edukado.net: La retejo edukado.net lanĉis novan projekton ekparolu. La Fondaĵo Canuto. KER-ekzamenoj
  • 20 ... Instruado: ILEI kongresos en Busano, anoncas Radojica Petrović
  • 21 ... Recenzo: Tobiasz Kubisiowski pri Muzika terminaro
  • 22 ... Oficiala Informilo: Klarigoj pri AMO-tabelo. Ekferme
  • 23 ... Laste Aperis
La januara PDF-versio de la revuo Esperanto estas trovebla sub la menuero TEKO - kune kun pluraj antaŭaj numeroj. Junaj membroj trovos tie ankaŭ aktualajn PDF-versiojn de la revuo Kontakto.

domingo, 22 de enero de 2017

Nova jaro 2017...kaj eniro al la TRUMP-ERAO.

NOVA JARO 2017... KAJ ENIRO AL LA "TRUMP-ERAO.


La USONA-balotado ne povis ne okupiĝi nin... La internacia amaskomuniloj terurigis nin ĝis al ostoj... kaj eĉ al ESPERANTUJO donis okazaĵojn por iom halti kelkajn internan bataladojn...kaj forgesi ke la 2017 estas la "Zamenhofa Jaro" kaj la "Jaro de la lernanto".

Kompreneble kiu  povas nun rezisti al amaskomunikilaj retoj krom al la "sociaj" "feisbuko" aŭ "Tuitero"... daŭrige pepiantaj en niaj telefoniloj?

La jusa 20-a de januaro estis la kulmino de la frenezaĵo...kiam antaŭ kaj post la Trump-emposteniĝo, milionoj da inoj  -fortege kondukitaj de impulsiĝema CNN - manifestaciis preskaŭ en ĉiu landoj de la mondo.

Kaj kio nun? La batalado de la nova prezidento apenaŭ komencis, sub la trankvila spektado de Rusio, kies prezidento Valdimiro Putin(o), estas akuzita de partoprenado en la balotadoj favore de Trump.
Laŭ "konspiranoidoj" la granda batalado por la konkero de la mondo, celo de la neoliberismaj bankistoj kaj entreprenistoj, momente haltos, ĉar la grandaj ĉefaj "Drakoj" -Nigra, blanka kaj ruĝa- regantaj la mondon, ne sukcesis akordi labori kune... kaj la aliaj dragonetoj ankaŭ devos atendi...
Tamen ŝajnas ke la grandaj entreprenoj fabrikantaj de armiloj ne haltos... do la militetoj regionaj devos daŭrigi....kaj DAVOS estos nur klaĉado favore de la amaskomunikiloj...


KION DEVAS FARI NI, INDIVIDUE AŬ GRUPE KIEL MEMBROJ DE LA 
MONDA ESPERANTO MOVADO?
 
Ĉu engaĝiĝi en tiu ĉi freneza batalado kaj manifestacioj?

Ĉu ni devos abandoni por ĉiam la "interna ideo" kiun Zamenhof, la iniciinto celis por Esperanto, komuna lingvo de la homaro? 
"FRATECO KAJ JUSTECO INTER ĈIUJ POPOLOJ"

"Por la indiferenta mondo Esperanto povas esti nur afero de praktika utileco. Ĉiu kiu uzas Esperanton aŭ laboras por ĝi estas esperantisto, kaj ĉiu esperantisto havas plenan rajton vidi en Esperanto nur lingvon, simplan , malvarman, internacian kompreniĝilon... Sed esperantistoj kiuj apartenas al nia afero...tiuj ĉiam sentos kaj ŝatos en Esperanto antaŭ ĉio ĝian internan ideon.... Ili ne timos ke la mondo moke nomos ilin utopistoj..." (Z.Genevo 1906)

-----
Do ĉiu ajn estas libera agadi politike pere kaj por Esperanto. Kaj antaŭ ĉio, firmege resti unuigitaj en la fina celo de nia laboro por paco kaj pli frata kaj solidara kunvivado inter indiviuoj kaj popoloj de la tuta mondo.
Do, esperantistoj, malrapidu... Trankiliĝu!  
Ĉu iam estis jam iu Usona prezidento kiu helpis kaj apogis disvastigon de Esperanto?

Do, ni atendu kaj okupiĝu pri niaj grandaj internaj temoj, pri kion ni ofte disputadas akre kaj sensense...
PROFITU SE EBLAS NIAN "ZAMENHOFAN JARON".....

Pri REVUO ESPERANTO, jam ni ricevis: Decembran 2016 kaj Januaran 2017... Haltu ni la plendojn kaj ni legu kaj relegu, dankante la sindoneman laboron de la redaktoroj.


Kaj ne mankos al ni aliajn temojn pri kiuj okupiĝi:

-Sendependiĝo de TEJO, fare de la voĉdonado por ŝanĝoj en la Statuto...
-Zamehofa kaj lernantaj jaroj.

-Afrikaj Esperantaj Kongresoj kaj unua IJK Afrika...Kaj Afrika "batalado" kun UETA.
-Koreia UK-2017...
-Nova "Heroldo" (el Brazilo)... kaj bonvena nova Ĉina "Tra la mondo"
-UEA-ILEI agado:Pasporta Servo, domo de la volontuloj. Trejnadoj...
-AMO-seminarioj ...
-Kaj se eblus halti niajn  retajn bataladojn pri sensensaĵoj....
KAJ ESTU PACO INTER ĈIUJ ASOCIOJ KAJ GESAMIDEANOJ...