INDAS KE ESPERANTISTOJ INFORMIĜU.

Elliot Abrams, juddevena usonano FEBR 28- 2019  La malluma kariero de la usona speciala sendito en Venezuelo Kiu estas Elliott Abrams ? La anonco, fare de la usona ŝtatsekretario Michael Pompeo, pri la nomado de la novkonservativulo Elliott Abrams al la posteno de speciala sendito en Venezuelo, la 25-an de Januaro de la ĵusa Januaro, ne pasis nerimarkite. La gazetaro interpretis tiun decidon konfidi al tiu homo la mision ago por la renversado de la prezidanto Nicolás Maduro kiel deklaron de sendependeco de s-ro Pompeo fronte al la prezidanto Donald Trump. Lia malbonŝanca antaŭulo, s-ro Rex Tillerson – prezidinto-ĝenerala direktoro de ExxonMobil –, efektive esperis rekruti s-ron Abrams. Sed s-ro Trump kontraŭis tion, spite al la premgrupo de la ekstremdekstra donacanto Sheldon Adelson – kiu cetere ŝajnas akiri kion ĝi volas de la prezidanto. La kialo de tiu rifuzo ? S-ro Abrams asociiĝis kun aliaj novkonservativuloj por kritiki s-ron Trump dum la respublikana praelekto de 201. Eĉ la klopodoj de la bofilo de la prezidanto, s-ro Jared Kushner, montriĝis vanaj, ĉar la tiama konsilisto de s-ro Trump, s-ro Stephen Bannon, sukcesis konvinki la loĝanton de la Blanka Domo, ke la „tutmondista” reputacio de s-ro Abrams senkreditigas lin. Laŭ la revuo Bloomberg, tiu nomado malkaŝas „turnopunkton” : „liaj pozicioj reprezentas eksterlandan politikon, kiun Trump atakadis du sia elektokampanjo – nome la subtenon al la milito en Irako, kiun li kritikadas jam de longa tempo. Sed s-ro Abrams, tute same kiel la prezidanto, ŝajnas esti ŝanĝiĝinta”. [1] Tiu ideo, ke „la homoj ŝanĝiĝas” aperas ankaŭ inter la klarigoj de s-ro Abrams por forbalai sian rolon en la Irangate-skandalo – kiam la registaro de la prezidanto Ronald Reagan estis financinta sian subtenon al la kontraŭsandinistoj („contras”) en Nikaragvo per vendoj de sekretaj armiloj al Teherano –, prezentita kiel sensignifa. Enŝlimiĝinta en tiu afero, s-ro Abrams tamen devis konfesi esti kulpa en du ĉefaj akuzo pro kaŝado de informoj al la Kongreso. Li estis forigita el la advokatoj de la distrikto Kolumbo, antaŭ ol esti amnestiita de la prezidanto George H. W. Bush. „Mi ne pensas ke tio havas eĉ la plej etan gravecon, li komentis. Ni ne interesiĝas pri kio okazis en la 1980-aj jaroj, sed pri tio, kio okazas en 2019.” [2] Se taksi laŭ la pasinteco de s-ro Abrams, la jaro 2019 povas fariĝi katastrofa por la venezuela popolo. Suba asistanto en la Kongreso antaŭ sia nomumo en la registaro de Reagan al serio de postenoj pri homrajtoj en Centrameriko, denove aktiva en la dua registaro de la prezidanto George W. Bush, li poste ludis aktivan rolon en pensfabriko, la Council on Foreign Relations (Konsilantaro pri internaciaj rilatoj), kaj en pluraj konservativaj judaj organizaĵoj. Escepte de la s-roj Henry Kissinger kaj Richard „Dick” Cheney, malmultaj usonaj altaj funkciuloj faris tiom multe por disvolvi torturadon kaj amasmortigadon nome de demokratio. Post la Irangate, lia avancado en la altajn sferojn de la usona ekstera politiko, la favoro de komunikila traktado kiu prezentas lin kiel respektindan personon, klarigas la realon de tiu mondeto. Kaj speciale lian foreston de zorgemo pri la valoroj, kiujn la usonaj politikistoj regule promesas defendi. Komence de sia kariero, en la servo de la demokrataj senatanoj Henry „Scoop” Jackson kaj Daniel Patrick Moynihan, s-ro Abrams kontribuis al la klopodo de la novkonservativuloj por konverti la Demokratan Partion de la 1970-aj jaroj al milita intervenismo. Sed, forigitaj el altaj postenoj de la registaro fare de la prezidanto James Carter, ili ŝanĝis la tendaron. „Ni estis tute ekskluditaj, plendas s-ro Abrams. Ni ricevis nur sensignifan postenon : speciala intertraktisto. Ne por Polinezio. Nek por Makronezio. Sed por Mikronezio.” [3] Post aranĝi por si agrablan neston en la registaro de Reagan, li rapide suprengrimpis la ŝtupojn en la ŝtatdepartemento. Li pasis tra la posten de vica ŝtatsekretario pri internaciaj organizaĵoj , poste – sufiĉe ironie – pri la „homrajtoj ”, kaj fine al la interamerikaj aferoj. En tiu ĉi lasta posteno li protektis la ŝtatsekretarion George Shultz kontraŭ la fulmoj de la Reagan-anoj, kiuj deziris militi kontraŭ la Sovetunio, kaŭzante serion da anstataŭaj konfliktoj en Centrameriko. La latinamerika ekstremdekstro malofte disponis pri tiom energia usona aliancano kiom s-ro Abrams. Eĉ kiam la polemiko temas pri la masakro de centoj, eĉ miloj da senkulpaj kampuloj en Salvadoro, en Nikaragvo, en Gvatemalo aŭ eĉ en Panamo (kiun George H. W. Bush fine invadis), tiu ĉiam sciis trovi propekan kapron por maski lian respondecon : la ĵurnalistojn, la aktivulojn por justeco, kaj eĉ la viktimojn. En Marto 1982 la gvatemala generalo Efraín Ríos Montt enpotenciĝis per puĉo. Tiam vica ŝtatsekretario pri homrajtoj, s-ro Abrams urĝe gratulis lin ĉar li „alportis konsiderindajn progresojn” pri la demando de la fundamentaj rajtoj. Li insistis pri la fakto ke „la nombro de mortintaj senkulpaj civiluloj iom post iom malaltiĝas”. [4] En la sama momento, laŭ sensekretigita dokumento, la ŝtatdepartemento tamen ricevis „bazitajn asertojn pri grandskalaj masakroj de indiĝenaj viroj, virinoj kaj infanoj faritaj de la armeo en fora zono”. Tio neniel malebligas s-ron Abrams peti la Kongreson liveri al la gvatemalaj militistoj perfektigitajn armilojn, ĉar „la progreso devas esti rekompencata kaj kuraĝigata”. En 2013 la Komisiono por historia klarigo, starigita sub la protekto de la Unuiĝinta Naciaro [5], deklaris la generalon Ríos Montt kulpa pri „agoj de popolekstermo”kontraŭ majaoj Ixil de la departemento Quiché. En 1985 nomumita al la posteno de vica ŝtatsekretario pri interamerikaj aferoj, s-ro Abrams ne ĉesis kondamni la organizaĵojn, kiuj denuncas la amasmortigojn faritaj de la generalo-diktatoro Ríos Montt kaj poste de liaj posteuloj, Oscar Mejía Víctores kaj Vinicio Cerezo Arévalo. En Aprilo de 1985 la gvatemala aktivulino Maria Rosario Godoy de Cuevas, gvidantino de la Grupo de reciproka helpo, organizaĵo kiu grupigas patrinojn de malaperintoj, troviĝis mortinta en aŭto suferinta akcidenton, kun sia 3-jara filo kaj sia frato. S-ro Abrams, kiu ne kontentiĝis subteni la hipotezon (malmulte kredindan) de la akcidento, kiun liveras la reĝimo, li tribunale persekutis tiujn, kiuj postulis estigon de enketo. Kiam la New York Times aperigis malfermitan leteron, kiu kontestis la nombrojn de la ŝtatdepartemento pri la amasmortigoj, redaktitan de virino, kiu mem estis atestanto pri amas-ekzekuto dum hela tago en Gvatemalurbo sen ke la gazetaro raportis pri tio, li sendis leteron al la ĉefredaktisto kaj impertinente mensogis. Li eĉ citis imagitan artikolon, publikigitan en ne ekzistanta gazeto, por pruvi, ke tiu murdo estis fakte raportita de la komunikiloj. En 1982 la New York Times kaj la Washington Post aperigis artikolojn, kiuj parolis pri masakro farita jaron antaŭe de trupoj trejnitaj kaj ekipitaj de Usono en la regiono de El Mozote, en Salvadoro. Por defendi la murdistojn, s-ro Abrams deklaris antaŭ komisiono de la Senato, ke la artikoloj estas „ne kredinda” kaj ke, „videble”, temas pri „incidento misuzita” de la gerilanoj. En 1993 la Komisiono por la vero de la Unuiĝinta Naciaro konkludis, ke kvin mil civiluloj estis „intence kaj sisteme” murditaj en El Mozote. En 1985, dum la panama diktatoro Manuel Noriega ordonis la torturon kaj murdon per senkapigo de la gerilano Hugo Spadafora, s-ro Abrams intervenis ĉe la ŝtatdepartemento kaj antaŭ la Kongreso por trudi silentadon pri tiu afero. „[S-ro Noriega] helpas nin multe, klarigis li (…). Li ne faras veran problemon. (…) La panamanoj promesis, ke ili helpos nin batali kun la « contras ». [6] Si vi persekutas lin tribunale, tiam ni ne povos plu kalkuli kun ili.” [7] S-ro Abrams estis implikita en la Irangate-skandalo sur pluraj niveloj. En 1986 usona dungsoldata piloto estis depafita, kiam li transportis kontraŭleĝajn armilojn destinitaj al la nikaragvaj „contras”. S-ro Abrams tiam aperis en la televido CNN por aserti, ke la usona registaro estas neniel asociita kun tiuj flugoj. „Tio estus kontraŭleĝa, li klarigis. Ni ne havas la rajton fari tion kaj ni ne faras tion. Tio neniel estis operaco de la usona registaro. (…) Se la afero okazas tiel, se usonanoj estas mortigitaj kaj iliaj aviadiloj depafitaj, (…), tiam tio okazas, ĉar la Kongreso ne agas [por financi la „contras”].”Poste li ripetis antaŭ du komisionoj de la Kongreso, ke la flugo estis „nek organizita, nek ordonita, nek financita de la usona registaro”. Plurfoje li asertis al la Kongreso, ke „la funkcio de la ŝtatdepartemento [pri helpo al la „contras] estis ne serĉi monhelpojn, sed akiri ilin de la Kongreso”. Ĉiufoje li mensogis. La liveradoj de armiloj estis financitaj de la leŭtenanto-kolonelo Oliver North kaj de la Central Intelligence Agency (CIA). Kiam li eldiris tiujn vortojn, s-ro Abrams ĵus revenis el Brunejo, kie li akiris monon por la „contras”. En 1991, la malkaŝo de tiuj falsaĵoj kaŭzis lian kondamnon pro kaŝado de informoj al la Kongreso. Kvankam s-ro Abrams ne sukcesis enmiksiĝi en la registaron de s-ro William Clinton, li ja estis rekrutita de ties posteulo, s-ro George W. Bush, por labori en la Nacia konsilantaro de sekureco pri la demandoj koncernantaj Israelon kaj Palestinon. Lia plej granda sukceso de tiu epoko, malkaŝita de David Rose en Vanity Fair, estis, ke li malebligis, ke la elektoj de 2006 kondukus al registaro de koalicio inter la Hamas kaj la Fatah en Cisjordanio kaj en Gazo, konspirante kun la dua por devigi la elektitan registaron, dominatan de la Hamaso, ekziliĝi al Gazo. [8] Tiu manovro sigelis dividon inter la du frakcioj, kies fino ne videblas ĉar ili de tiam estis ne kapablaj intertrakti pri daŭrema paco kun Israelo (se entute Israelo estus disponita pri tio). Fine, laŭ enketo de la brita semajnulo The Guardian [9], s-ro Abrams en 2002 kuraĝigis al la militista puĉo en Venezuelo kontraŭ la demokratie elektita prezidanto Hugo Chávez (kiu abortis post grandega popola mobiliziĝo). Neniu el tiuj militaj heroaĵoj malebligis la Council on Foreign Relations akcepti s-ron Abrams inter siaj konstantaj membroj en 2009 kaj per tio doni al li legitimecon de „ekspertizisto”. Tiu prestiĝa pensfabriko montris nur certan embarason, kiam ĝia nova membro atakis la prezidanton Barack Obama, ĉar tiu nomumis al la posteno de ministro pri defendo s-ron Charles Hagel – „kontraŭjudiston” kiu „ŝajnas havi problemojn kun la judoj”, laŭ li (National Public Radio, 7-an de Januaro 2013). S-ro Richard Haass, la direktoro de la organizaĵo, taksis tiun komenton „absurda” (ABC, 13-an de Januaro 2013). Aliflanke ŝajnas, ke neniu membro sentis sin ĝenata per lia kontribuaĵo al elektaj manipuladoj, al masakroj aŭ al popolekstermoj. Lia nomumo kiel membro de la Council on Foreign Relations kaj nun, al la posteno de speciala sendito de Usono en Venezuelo, montras la trudiĝan influon de la konservativuloj al la usona ekstera politiko. Eric ALTERMAN. [1] 1 [2] Citita en [Grace Segers, „US envoy to Venezuela Elliott Abrams says his history with Iran-Contra isn’t an issue”, CBS News, 30-an de Januaro 2019→www.cbsnews.com]. [3] Citita en Samuel Blumenthal, The Rise of the Counter-Establishment. The Conservative Ascent to Political Power, Union Square Press, Novjorko, 2008 (1-a eld. : 1986). [4] Citita en Samuel Totten (sub la dir. de), Dirty Hands and Vicious Deeds. The US Government’s Complicity in Crimes Against Humanity and Genocide, University of Toronto Press, 2018. [5] Esprimo pli klara ol „Unuiĝintaj Nacioj”. -vl [6] En la franca originalo, certe erare : kontraŭ la « contras ». -vl [7] Citita en Stephen Kinzer, Overthrow : America’s Century of Regime Change from Hawaii to Iraq, Times Books, Novjorko, 2006. [8] David Rose, [„The Gaza bombshell”, The Hive, 3-an de Marto 2008,→www.vanityfair.com]. [9] Ed Vulliamy, „Venezuela coup linked to Bush team”, The Guardian, Londono, 21-an de Aprilo 2002.

http://eo.mondediplo.com/article.php3?id_article=2697

PIÑERA ĈILIA PREEZIDENTO: REPTILIANA.

PIÑERA PRESIDENTE DE CHILE

TIPICO REPTILIANO

• Chile
• Columnistas de NODAL

Piñera, Trump y Venezuela – Por Juan Pablo Cárdenas S

26 febrero, 2019

TwitterFacebook18

Google+EmailPrintFriendlyFacebook MessengerTelegramWhatsAppCompartir

Por Juan Pablo Cárdenas S *

Sebastián Piñera debe ser de los políticos y empresarios que más le debe a Augusto Pinochet y a la dictadura que se prolongó en Chile por diecisiete años. El no llegó a 1973 con una holgada situación: muchos recordamos que su madre atendía un kiosco en el Campus Oriente de la Universidad Católica donde vendía sándwiches, refrescos, dulces y otros a los estudiantes, profesores y funcionarios del recinto. Lo hacía, sin duda, para financiar los gastos de sus hijos, puesto que los ingresos de su marido, un excéntrico diplomático, simplemente no alcanzaban para “mantener la casa”, como ella misma lo comentaba.

Fue bajo el Régimen Militar que en pocos años Sebastián se hizo multimillonario mediante negocios u oportunidades que siempre lindaron con el fraude y la apropiación indebida. Un buen tiempo estuvo, incluso, prófugo de la justicia. Y por largos años sus movidas abochornaron a muchos empresarios, como a buena parte de la clase política, especialmente cuando decidió ser candidato a senador, sobornando para lograr su nominación a muchos dirigentes del que sería su partido: Renovación Nacional: A pesar de que su padre y él mismo eran de los típicos exponentes de la familia demócrata cristiana; del sector, por cierto, más recalcitrante como para convertirse en un entusiasta partidario del Golpe Militar. Justamente son las ideas adolescentes de Piñera, las que hasta hoy le merecen más reparos y sospechas a la derecha que gobierna con él. Aunque ahora con más entusiasmo que durante su primera administración.

Piñera, hay que recordarlo, formó parte de aquellas caravanas de incondicionales que viajaron a Londres para exigir a viva voz la libertad del Dictador, a quien reconocieron hasta el final como su líder y el refundador de nuestra República. Haciendo caso omiso, por supuesto, de la larga interdicción democrática que vivimos los chilenos y las espeluznantes violaciones de los Derechos Humanos que los tribunales de justicia siguen acreditando hasta hoy. Cuando acaba de reconocerse por un juez el magnicidio del ex presidente Frei, a quien Tatán (como entonces se le apodaba) conoció muy bien por la amistad que el estadista mantuvo con sus progenitores.

El dinero, bien o mal habido, suele ser un ingrediente muy importante en el éxito político. Especialmente en nuestro país en que los candidatos a La Moneda, el Parlamento y los municipios suelen gastar (o invertir) más de lo que percibirán como remuneraciones por el desempeño de sus cargos. Cuestión que está en la base de la corrupción que hoy el país ya no puede soslayar, así como en las espurias relaciones del gran empresariado nacional y extranjero con las autoridades de turno. De esta forma, llegar a sentarse en el “sillón de “O’Higgins u ocupar un curul en las cámaras legislativas se deriva en un pago incesante de favores para quienes sustentaron sus campañas electorales. El cobre, como ahora el litio, y todo lo que atesora nuestro suelo, subsuelo, la propia Cordillera de los Andes y nuestro ancho acceso al Océano ya no son parte de nuestra soberanía nacional gracias a las decisiones e Pinochet y de cada uno de sus sucesores o, más bien, continuadores.

En su primer gobierno, Piñera continuó haciendo negocios desde el Palacio Presidencial, pese a aquel “fideicomiso ciego” que dispusiera respecto de sus bienes, al menos de los que no alcanzó a traspasar a sus familiares. Una maniobra más bien tuerta que ciega, como se le ha imputado, y que esta vez los opositores no exijan con tanto ahínco, seguramente porque en esto de la corrupción ya son muy pocos los miembros de la clase política que se atreven a lanzar piedras o escupir al cielo.

Pero en nuestra interminable transición a la democracia, en que todavía sigue vigente la Constitución de Pinochet y una larga serie de leyes e instituciones heredadas del Tirano, lo que más puede sorprendernos es el empeño de Sebastián Piñera en acometer toda suerte de declaraciones y acciones para denunciar al régimen de Nicolás Maduro, sumarse a la voluntad de la Casa Blanca por desestabilizarlo e, incluso, alentar la intervención militar en el país. Para quienes conocimos su fervor pinochetista, sin embargo, esto no nos resulta tan extraño si observamos que el acoso que hoy sufre Maduro es el mismo que afectó a Salvador Allende. Si pensamos que también entonces desde Washington se alentó la insurrección militar de 1973, se compraron a varios políticos de centro y derecha y posteriormente se definieron las primeras directrices del mandato castrense.

También en el caso nuestro, se dijo que la Unidad Popular amenazaba la institucionalidad democrática y el Estado de Derecho, disponiendo, además, las patronales del comercio y la industria el desabastecimiento de los productos más esenciales… especies que curiosamente reaparecieron a las pocas horas de que Pinochet tomó el mando supremo de la nación y estableciera los primeros campos de concentración, exterminio y tortura.

El Presidente Trump quizás comprenda, o le hayan soplado, lo importante que es el apoyo que ha obtenido de Piñera desde el momento mismo que éste le ofrendara, para bochorno universal, la única estrella de nuestra bandera al pabellón norteamericano, donde se representan, como se sabe, los múltiples estados anexados con la guerra de secesión o arrebatados a México y a otras naciones. En esa criminal secuencia de invasiones y conspiraciones emprendidas por la superpotencia en su “patio trasero”, como en todo el mundo. Especialmente allí donde haya petróleo y otras reservas estratégicas.

Al lado del poder militar del Pentágono, sin duda, el respaldo de Piñera es apenas simbólico. Sin embargo, es la experiencia de los golpistas chilenos como de nuestro actual Presidente y otros políticos chilenos lo que los constituye en aliados ideológicos muy necesarios para encarar al régimen chavista y lograr el apoyo de los gobernantes más incautos o repugnantes del Continente, como el mandamás de Colombia y el neo nazi instalado recién en Brasilia. Todos tienen en curioso mérito de haber tomado hipócritamente las banderas de la democracia y la libertad para haber consentido y colaborado con los regímenes castrenses más sanguinarios y autoritarios de América Latina.

Creemos que es la inconmensurable codicia de nuestro jefe de estado la que lo lleva a ponerse a la vanguardia de esta cruzada que hoy observamos contra el régimen venezolano. Dentro de nuestras fronteras ya queda poco por privatizar y desnacionalizar, de allí que la apuesta ahora para Trump y sus secuaces sea la posibilidad de asaltar las reservas petroleras y ese sinfín de riquezas que guarda uno de los países más extensos y bien dotados de América del Sur. No se trata, ciertamente, de la democracia y la paz que proclaman; tampoco de su estirpe humanitaria. De ser así, Estados Unidos acogería a los inmigrantes que se agolpan en sus fronteras, acudiría con ayuda alimenticia y farmacéutica a Haití y a otras múltiples naciones más pobres y desamparadas que Venezuela. Le exigiría a Arabia Saudita juicio y castigo a los criminales que hace poco ultimaron en su embajada turca, junto con exigir elecciones libres en los países asiáticos y africanos que tiene como incondicionales aliados.

Pero Piñera y otros voraces políticos y empresarios lo que quieren realmente es ponerse al acecho. Esperar que Estados Unidos les haga el trabajo sucio que antes les hizo en Chile y otras naciones del Cono Sur a las empresas transnacionales. Porque también estos personajes pueden colaborarle mucho, enseguida, en la apropiación de las industrias y los recursos naturales, aunque cobrándole esa tajada que, como en el caso de Piñera lo hizo multimillonario. Como que también pudieran serles útiles a Trump para corromper a los militares y policías (como hoy lo están en Chile), a fin de ponerlos al servicio de los poderosos y convertirlos en verdugos de los más pobres y discriminados. Tal como actualmente se evidencia en la represión que hoy ejercen nuestros agentes del Estado en la Araucanía, las poblaciones marginales, cuanto en contra de los jóvenes y trabajadores inconformes con nuestro estado de desigualdad.

* Periodista y profesor universitario chileno de vasta trayectoria. En el 2005 recibió en premio nacional de Periodismo y, antes, la Pluma de Oro de la Libertad, otorgada por la Federación Mundial de la Prensa. También obtuvo el Premio Latinoamericano de Periodismo, la Houten Camara de Holanda (1989).

Amikeco kaj gepatra lingvo...

AMIKECO KAJ GEPATRA LINGVO...

Ekde la jaro 1969, ĉiu esperantisto scias ke en februaro okazas la "semajno de internacia amikeco", sub la devico "Amikeco trans limoj".


Tio okazas eĉ se la UN jam deklaris kiel TAGO DE AMIKECO la tago 30 de julio.


Amikeco estas vere grava afero, kiu apartenas al la kerno de la celo de la Universala Lingvo Esperanto kaj ĝia Movado.

Kaj certe ne bezonas "Facebook" por ĝia okaziĝo. 

Eĉ nun ni estas konvinkita ke Facebook estas vera kaptilo kaj friponaĵo, kie ni estis kaptita por esti kontrolita kaj alprofita laŭ kapitalisma sinteno. Tamen jam ni ne povas reveni malantaŭen. Do ni daŭrigas por ke almenaŭ la internacia lingvo estu konata kiel viva lingvaĵo.

21-a de Februaro 

TAGO DE LA GEPATRA LINGVO.

Feliĉe tiu ĉi tago okazas ĉiam dum nia semajno de amikeco, kaj ĝia graveco ne bezonas esti proklamita.


Ankoraŭ estas nekonata mistera afero kial la homaro havas tiom de diversaj lingvaĵoj,
Iom ŝajnas indiki la mitoj de la biblio kaj aliaj popolaj tradicioj. La afero estas ke niaj gepatraj lingvoj estas nia identeco kaj malfacilas la komprenon inter la popoloj. Eĉ se verŝane ne estas la diversaj lingvoj la ĉefa kialo de la militoj.

Ĉau kiu volus ke la homaro ne povu interkompreniĝi pli facile kaj vivi en paco kaj frata solidareco sur la planedo?

Neniu havas veran respondon al la demando. Eblas ke la afero estu "kosma leĝo" de la infinita diverseco de la kosma vivo. (Do momente sensolvo!)


Nia Zamenhof pensis ke komuna lingvo artefarita povu helpi iom al la homaro.


Nun tamen nia gran priokupiĝo estas ke la "gepatraj lingvoj" komencis malaperi rapide, antaŭ la fortego de la nunaj imperiaj lingvoj de la nuna "malcivilizacio" mem detruema de la.tuta planedo kaj ĝiajn vivantuloj...

Kiel helpi al la savo de la mulnombraj lingvoj de la planedo? Kiel eviti ĝiajn malaperojn? Kiel ni povus fari? Sufiĉas ke ĉiuj lingvo estu en "nuboj" de la cifereca mondo?


Verŝajne tia estas la celo de la nuna "UN-Tago de la gepatra lingvo". Pripensi iom pli da solvoj al la afero.
Almenaŭ en la sociaj retaroj ni klopodu memorigi la aferon.

Tralegu ankaŭ UEAN:
-https://uea.org/aktuale/komunikoj/2019/Universala-Esperanto-Asocio-Mesagxo-al-Unuigxintaj-Nacioj-kaj-Unesko-okaze-de-Internacia-Tago-de-la-Gepatra-Lingvo-21-februaro-2019

Tri libroj de verkisto esperantista afrikano.

Nuestra vision ocidental y cristina sobre Africa y los africanos, sigue siendo la tradicional... Tierras de pobres negros esclavizados, con terroristas y divisiones arbitrarias en paises según los intereses de los colonizadores principalmente europeos y USA.

Igualmente los esperantistas ocidentales sobre todo europeos nos consideramos superiores y si bien les enseñamos el Esperanto a los africanos, no esperamos mucho de ellos.

En 130 años de esperantismo todavia no se ha realizado ningun UK en Africa y los pocos congresos locales que UEA o africanos independientes han logrado realizar han estado contaminados por las divisiones que los mismos colonizadores siguen realizando.

POR ESO, COMO REIVINDICACION PONGO AQUI UN COMENTARIO A TRES JOVELAS DE UN AUTOR AFRICANO QUE ESCRIBE MUY BIEN EN ESPERANTO Y PUDE COMPETIR CON CUALQUIER NOVELISTA ESPERANTISTA.

JEAN CODJO, NACIDO EN BENIN, con el francés como lengua occidental debido al colonialismo, pudo estudiar, viajar al exterior, especializarse en Universides de Alemania y Canada, y como esperantista ser un gran colaborador de UEA en su accionar en Africa. 

Lamentablemente a gente como este autor capaz de despertar el “panafricanismo” y las culturas locakes, se les hace dificil recidir en su pais natal y terminan emigrando...

Y este sigue siendo el destino de Africa y los africanos....

https://eo.wikipedia.org/wiki/Jean_Codjo

Unu aŭtoro el Afriko, kun tri noveloj en Esperanto.

Jean Codjo: La paŝo senelirejen, Dialogo inter surduloj. Antverpeno: FEL, 2007. 50 paĝoj, 21 cm. Aventuro en mondo de ŝajnigado. Antverpeno: FEL, 2009. 40 paĝoj, 21 cm. 5.70 eŭroj ĉe UEA.

Ĉi tiuj tri noveloj, kun belaj, samstilaj kovriloj, formas iun etan serion.

Kvankam ne temas pri la sama ĉefrolulo, la temo estas simila en la tri rakontoj: la interagoj inter afrikanoj kaj blankuloj.

Tamen la rakontoj sufiĉe diferencas, interalie, ĉar ili okazas en aliaj historiaj tempoj. En la unua duono de La paŝo senelirejen Biova kreskas kaj fine, post longa atendado kaj multe da espero – pere de ceremonio – iĝas viro. Sed la feliĉo ne longe daŭras... Alvenas "flosanta domo" kun "bruligitaj homoj", kiuj mortigas kelkajn vilaĝanojn. Necesas debatoj pri tio, kiel reagi al tiuj ŝajne nevenkeblaj homoj. Oni decidas, ke Biova iru por lerni ilian lingvon kaj tiel iĝi same inteligenta. Pasis generacioj, kaj kelkaj homoj tre bone adaptis sin al la ĉeesto de la blankuloj, kaj bone lernis, kiel utiligi la bonajn rilatojn kun tiuj riĉuloj. Regas speco de demokratio, sed nur por pruvi al la mondonacantoj, ke indas donaci monon al tiu vilaĝo; venas tiom da mono, ke la ricevantoj preferas aĉeti kastelojn en la blankula mondo ol konstruigi pliajn en la vilaĝo. Tamen la simplaj homoj, kiuj ne havas tiajn rilatojn kun la blankuloj, perdis sian kulturon kaj siajn loĝlokojn, ŝajne, sen elirvojo. Tiel ĉi tiu koloni-etosa rakonto finiĝas sufiĉe negative.

La dua novelo traktas ĝuste tion, kion sugestas la titolo: Dialogo inter surduloj.

Kiel infano Dege kreskis ĉe la blankuloj, kaj nun estas "nigra-blankulo". Post jaroj li kiel plenkreska "sukcesinto" revenas de tempo al tempo al la vilaĝo kaj rakontas pri siaj spertoj en Jovotome, la blankula lando. Sed la homoj ne povas kompreni lin, kvankam li ankoraŭ parolas la lokan lingvon, eĉ se miksitan kun iom da francaj vortoj. Ĉe la fino de la novelo la vilaĝanoj komencas uzi la teknikaĵojn de la blankuloj, sed tio ne nepre feliĉigas ilin. En ĉi tiuj unuaj du rakontoj estas iom da magio, kio starigas demandojn, kiuj pensigas la leganton. Unuflanke, tio donas iom da spico al la rakontoj, sed aliflanke, se la respondoj ankaŭ ĉe la fino ne venas... tio donas ian ne tre agrablan senton.

Tamen kelkaj detaloj, kiuj povus starigi demandojn, fakte eble estas nur mistajpoj (tajpraroj)... ekzemple en la unua novelo, la voduo Dan estas unue "blanka virino" kaj du liniojn poste "li".

Aventuro en mondo de ŝajnigado ludiĝas en nia epoko de migrado de multaj afrikanoj al okcidentaj landoj. Jeko, la ĉefrolulo, kiu multe similas al la aŭtoro, migras de Afriko al Germanio kaj poste al Kanado. Li volas lerni pri la miraklo de la sukceso de la blankuloj, sed malesperiĝas pro la multaj kontraŭdiraj konstatoj. En Kanado li edziĝas kaj eksedziĝas, kaj ankoraŭ priskribas la malfacilaĵojn kun du aliaj partnerinoj. Ĉu la malfacilaĵoj estiĝis nur pro la kulturaj diferencoj? Unu afero certas por Jeko: estas multe da ŝajnigado en la blankula mondo. Kaj li komencas listigi kaj priskribi plurajn ekzemplojn de tiu ŝajnigado: la mizero en Jovotome kompare kun la emo helpi al afrikaj landoj, la hipokrita toleremo, la iluziplena libereco... Sed li konkludas, ke, tamen, estas pli da similecoj inter la homoj ol da malsimilecoj. Sed estas malfacile tion klarigi al la homoj en lia naskiĝvilaĝo, kiuj konsideras Jovotome daŭre kiel la paradizon sur la tero. La lingvaĵo de la rakontoj estas sufiĉe flua, sed kio vere ĝenas dum la legado, estas multaj mistajpoj kaj gramatikaj kaj leksikaj eraroj. Ili aperas precipe en la unua novelo, sed ne nur, kaj eĉ en la dorsflanka teksto.

Tamen la unuaj du jam aperis rete en 2001 kaj 2002. Ĉu ne sufiĉe da tempo por provlegigi antaŭ la eldonado?

Konklude, estas ĉarmaj, originaltemaj kaj pensigaj noveloj, kiuj montras iun nekutiman rigardon al la rilato inter blankuloj kaj afrikanoj en diversaj epokoj, sed kiuj, bedaŭrinde, ne ricevis la necesan redaktan atenton.---|---

Kompreneble la verkoj meritas bonan reeldonadon, kun tajperaroj korentendaj...por ke la esperantistaj legantoj povu pli bone aktualigi ilian konon kaj pensadon pri Afriko kaj africanoj.-

Ĉiam reaperas la lingvo-problemoj...

https://www.lemonde.fr/idees/article/2010/07/10/les-deux-bouts-de-la-langue-par-michel-onfray_1386278_3232.html
Les deux bouts de la langue, par Michel Onfray

Au commencement était Babel, chacun connaît l'histoire : les hommes parlent une seule et même langue, dite "adamique", celle du premier d'entre eux.

Par Michel Onfray Publié le 10 juillet 2010 à 12h58 - Mis à jour le 13 juillet 2010 à 10h34- LE MONDE.

Au commencement était Babel, chacun connaît l'histoire : les hommes parlent une seule et même langue, dite "adamique", celle du premier d'entre eux. Puis ils se proposent de construire une immense tour destinée à pénétrer les cieux. Pareille architecture suppose que les hommes habitant le même élément que Dieu en deviendraient de facto les égaux. Cette volonté prométhéenne agit comme une autre formule du péché originel car, goûter du fruit de l'arbre de la connaissance, c'est savoir tout sur chaque chose, autrement dit, une fois encore, égaler Dieu. Il y eut une sanction pour le geste d'Eve, personne n'a oublié... De même pour celui des constructeurs de Babel : la confusion des langues.

Dieu qui est amour, rappelons-le pour qui aurait la fâcheuse tendance à l'oublier, descend sur Terre pour constater de visu l'arrogance de ces hommes. "Il dit : "Voilà qu'à eux tous ils sont un seul peuple et ont un seul langage ; s'ils ont fait cela pour leur début, rien désormais pour eux ne sera irréalisable de tout ce qu'ils décideront de faire. Allons ! Descendons et là, brouillons leur langage, de sorte qu'ils n'entendent plus le langage les uns des autres." Et Yahvé les dispersa, de là, à la surface de toute la Terre, et ils cessèrent de bâtir la ville" (Gen. 11, 6-7) - où comment semer la discorde...

Dès lors, il y eut des langues, certes, mais surtout l'incompréhension parmi les hommes. De sorte que la multiplicité des idiomes constitue moins une richesse qu'une pauvreté ontologique et politique. On se mit alors à parler local, ce que d'aucuns célèbrent aujourd'hui comme le fin du fin. Je songe aux "nationalistes", plus justement nommés "indépendantistes régionaux", qui font de la langue un instrument identitaire, un outil de fermeture sur soi, une machine de guerre anti-universelle, autrement dit un dispositif tribal.

Précisons que le politiquement correct passe souvent sous silence cette information qu'il n'existe pas une langue corse, une langue bretonne, mais des dialectes corses ou bretons, chacun correspondant à une étroite zone géographique déterminée par le pas d'un homme avant l'invention du moteur. Le mythe d'une langue corse ou d'un unique parler breton singe paradoxalement le jacobinisme honni, car lesdites langues régionales sont compartimentées en groupe de dialectes - j'eus des amis corses qui, le vin aidant, oubliaient un instant leur religion et leur catéchisme nationaliste pour avouer qu'un berger du cap corse ne parlait pas la même langue que son compagnon du cap Pertusato ! Babel, Babel...

La langue régionale exclut l'étranger, qui est pourtant sa parentèle républicaine. Elle fonctionne en cheval de Troie de la xénophobie, autrement dit, puisqu'il faut préciser les choses, de la haine de l'étranger, de celui qui n'est pas "né natif" comme on dit. Or, comme une espèce animale, une langue obéit à des besoins relatifs à une configuration temporelle et géographique ; quand ces besoins disparaissent, la langue meurt. Vouloir faire vivre une langue morte sans le biotope linguistique qui la justifie est une entreprise thanatophilique. Son équivalent en zoologie consisterait à vouloir réintroduire le dinosaure dans le quartier de la Défense et le ptérodactyle à Saint-Germain-des-Prés...

A l'autre bout de la langue de fermeture, locale, étroite, xénophobe, il existe une langue d'ouverture, globale, vaste, cosmopolite, universelle : l'espéranto. Elle est la création de Ludwik Zamenhof, un juif de Bialystok, une ville alors située en Russie (en Pologne aujourd'hui). Dans cette cité où la communauté juive côtoyait celle des Polonais, des Allemands et des Biélorusses, les occasions de ne pas se comprendre étaient nombreuses. En ces temps, déjà, Dieu pouvait jouir de son forfait. Fin 1870-début 1880, l'espéranto se propose donc le retour au Babel d'avant la colère divine.

A l'heure où le mythe d'une langue adamique semble prendre la forme d'un anglais d'aéroport parlé par des millions d'individus, on comprend que la langue de Shakespeare mutilée, amputée, défigurée, massacrée, dévitalisée, puisse triompher de la sorte puisqu'on lui demande d'être la langue du commerce à tous les sens du terme. Vérité de La Palice, elle est langue dominante parce que langue de la civilisation dominante. Parler l'anglais, même mal, c'est parler la langue de l'Empire. Le biotope de l'anglais a pour nom le dollar.

Mais cette langue agit aussi comme un régionalisme planétaire : elle est également fermeture et convention pour un même monde étroit, celui des affaires, du business, des flux marchands d'hommes, de choses et de biens. Voilà pour quelle raison l'espéranto est une utopie concrète à égalité avec le projet de paix perpétuelle de l'abbé de Saint-Pierre, autant d'idées de la raison dont le biotope n'est pas "l'avoir" mais "l'être" - plus particulièrement "l'être ensemble" sans perspective d'échanges autres que de biens immatériels.

L'espéranto propose d'habiter une langue universelle, cosmopolite, globale qui se construit sur l'ouverture, l'accueil, l'élargissement ; elle veut la fin de la malédiction de la confusion des langues et l'avènement d'un idiome susceptible de combler le fossé de l'incompréhension entre les peuples ; elle propose une géographie conceptuelle concrète comme antithèse à la religion du territoire ; elle parie sur l'être comme généalogie de son ontologie et non sur l'avoir ; elle est le voeu d'une nouvelle Grèce de Périclès pour l'humanité entière - car était grec quiconque parlait grec : on habitait la langue plus qu'un territoire - ; elle est la volonté prométhéenne athée non pas d'égaler les dieux, mais de faire sans eux, de quoi prouver que les hommes font l'histoire - et non l'inverse.


Philosophe, Michel Onfray

a fondé en 2002 l'Université populaire de Caen. Il est l'auteur d'une quarantaine d'ouvrages, dont "Le Crépuscule d'une idole. L'affabulation freudienne" (Grasset, 600 p., 22 €).

Michel OnfrayRéagissez ou consultez l’ensemble des commentaires
Ene de la komentarietoj oni povas vidi kiel opinias pri Esperanto aŭ kontraŭ, personoj kiu neniu scias pri la afero.
https://www.lemonde.fr/idees/reactions/2010/07/10/les-deux-bouts-de-la-langue-par-michel-onfray_1386278_3232.html